در قسمت‌های قبل گفته شد به‌طورکلی دو روش تأمین مالی وجود دارد:
الف. تأمین مالی مبتنی بر بدهی
ب. تأمین مالی مبتنی بر سهامداری
و در ادامه با مسیرهای اصلی تأمین مالی، به‌خصوص تأمین مالی پروژه محور و ویژگی‌های آن و سازوکارهای مشارکت عمومی-خصوصی (ppp)، منابع مالی موجود در کشور و تجهیز منابع مالی (پولی) بانک و نحوه تخصیص آن، سازوکارهای تأمین مالی اسلامی و شاخص‌های ارزیابی اقتصادی طرح‌های سرمایه‌گذاری و ریسک و تحلیل حساسیت یک پروژه آشنا شدیم، در این قسمت به الزامات تأمین مالی خواهیم پرداخت.
الزامات تأمین مالی:
فرآیند و ابزارهای تأمین مالی زمانی به نتیجه می‌رسد که اطلاعات شفاف از طریق سرمایه‌پذیر تهیه و به نحو مناسبی برای ارزیابی در اختیار سرمایه‌گذار قرار گیرد. اطلاعات شفاف و مربوط، ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد یا سود مورد انتظار را متناسب با ریسک به سرمایه‌گذار پیشنهاد می‌دهد. ارائه اقلام مربوط توسط سرمایه پذیر، به سرمایه‌گذار برای تصمیم‌گیری کمک می‌کند. مثلاً اقلام موجود در ترازنامه این موضوع را برای سرمایه‌گذار روشن می‌سازد که وضعیت بدهی‌ها و دارایی‌های شرکت چگونه است و آیا تناسب معقولی بین آن‌ها و سوددهی شرکت وجود دارد؟ آیا شناسایی سود و زیان ویژه و ناویژه متناسب با هزینه‌ها و درآمدهای شرکت انجام پذیرفته است و به‌درستی نشان می‌دهد که شرکت برای سرمایه‌گذاری مناسب است یا خیر؟ سرمایه‌پذیر باید این اطمینان را به سرمایه‌گذار بدهد که فعالیت شرکت در جهت افزایش ثروت سرمایه‌گذاران هدف‌گذاری شده است.
الزامات تأمین مالی از دیدگاه سرمایه‌پذیر:
برای ایجاد انضباط مالی و ارائه اطلاعات موردنیاز سرمایه‌گذار، سرمایه‌پذیر باید موارد ذیل را در نظر داشته باشد:
● قانون تجارت توسط مدیرعامل به‌خصوص و صاحبان امضای مجاز مطالعه یا از نظر مشاوران باتجربه استفاده شود.
● آگاهی از قوانین مالیاتی در حد نیاز به‌منظور تعامل با واحد مالی برای شناسایی، ثبت هزینه‌ها و درآمدهای شرکت مطابق قانون مالیات‌های مستقیم، ایجاد سابقه مالیاتی مناسب نزد اداره کل‌های امور مالیاتی و اعتباردهندگان شرکت
● آگاهی از قوانین کار برای تنظیم قراردادها با کارکنان، پیمانکاران و کارفرماهای شرکت
● استقرار سیستم حسابداری کارآمد با استفاده از نرم‌افزار حسابداری با اصالت همراه با پشتیبانی مناسب توسط شرکت نرم‌افزاری معتبر همراه با چارت سازمانی و شرح وظایف ابلاغی به واحد مالی
● استفاده از واحد مالی چابک و آگاه به قوانین مالیاتی و کار که ویژگی‌های صنعت سرمایه‌پذیر را بشناسد و بتواند با استخراج گزارش‌های مدیریتی، اطلاعات مربوط را برای تصمیم‌گیری مدیریت و اعتباردهندگان شرکت فراهم آورد.
● توجه ویژه واحد مالی شرکت به نسبت‌های مهم مانند نسبت مالکانه یا سایر نسبت‌هایی که برای اعتباردهندگان شرکت بااهمیت است. دقت در این زمینه فرآیند تأمین مالی شرکت را تسریع می‌کند.
● ارائه صورت‌های مالی و یادداشت‌های توضیحی طبق استانداردهای حسابداری و در صورت لزوم حسابرسی آن‌ها برای جلب اعتماد سرمایه‌گذاران به شفافیت و قابل‌اتکا بودن صورت‌های مالی
الزامات تأمین مالی از دیدگاه سرمایه‌گذار
هر سرمایه‌گذار نخست به دنبال حفظ سرمایه و در سپس پیگیر افزایش سرمایه از طریق دریافت سود سرمایه‌گذاری یا افزایش اصل سرمایه از طریق افزایش ارزش سهام در شرکت‌های سهامی است. بنابراین، سؤال این است که گزارش‌های مالی سرمایه‌پذیر به چه‌کار سرمایه‌گذار می‌آید؟
● سرمایه‌گذار از قدرت و توان مالی و فنی شرکت مطلع می‌شود.
● به ارزیابی صورت‌های مالی، نسبت‌های مالی و جریان نقدی آتی شرکت بر اساس استاندارهای حسابداری می‌پردازد.
● اطلاعات مربوط را از گزارش‌های مالی شرکت سرمایه‌پذیر استخراج و برای سرمایه‌گذاری تصمیم‌گیری می‌کند.
● ریسک سرمایه‌گذاری را با سود مورد انتظار آن ارزیابی می‌کند.
رفتار سرمایه‌گذار و سرمایه‌پذیر:
سرمایه‌گذار با استفاده از تکنیک‌ها و معیارهایی قادر است که از بین پروژه‌های سرمایه‌گذاری، پروژه‌ای را انتخاب کند که علاوه بر بازگشت سرمایه در کوتاه‌ترین زمان ممکن، به سود مورد انتظار از پروژه هم برسد. در سوی دیگر سرمایه‌پذیر قرار دارد. ازنظر سرمایه‌پذیر استفاده از سرمایه‌های خرد و بلندمدت در مقایسه با سرمایه‌های کلان و کوتاه‌مدت اولویت دارد. در برخی از موارد رفتار سرمایه‌گذار می‌تواند سرمایه پذیر را به دردسر بیندازد. یعنی رفتار سرمایه‌گذاران خرد با کلان متفاوت است. سرمایه‌گذاران کلان به دنبال سود صددرصدی هستند؛ و در پروژه‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که علاوه بر تأمین سود مورد انتظار آن‌ها بازگشت سرمایه آن‌ها نیز به سهولت و با تضمین کافی انجام گیرد. سیاست‌گذار باید طوری قاعده‌گذاری کند که فرآیند سرمایه‌گذاری برای انجام پروژه‌ها فراهم شود.
منابع:
1- کتاب تأمین مالی پروژه‌ای، فرهاد حاجی‌گل و همکاران
2- فصلنامه حسابدار رسمی، تأمین مالی، آقای بهرام غنی زاده و خانم زینب بارانی
3- مقاله روزنامه دنیای اقتصاد نوشته رضا کیانی
4- پایگاه خبری تحلیلی اقتصاد مقاومتی
5- روش‌های تأمین مالی، دکتر سعید زرندی و مهندس سید سعید اکرم
6- بررسی عوامل موثر در تجهیز منابع بانک‌ها، یوسف دلاور
7- تأمین مالی اسلامی، مزایا و چالش‌ها، پژوهشکده پولی و بانکی
8- ابزار مالی اسلامی کوک، سایت شرکت تأمین سرمایه تمدن
9- مقاله ارزیابی اقتصادی پروژه‌های سرمایه‌گذاری، حسین اسلامی
گروه رستا - فرهاد حاجی‌گل
