در قسمتهای قبل گفته شد بهطورکلی دو روش تأمین مالی وجود دارد:
الف. تأمین مالی مبتنی بر بدهی
ب. تأمین مالی مبتنی بر سهامداری
در ادامه با مسیرهای اصلی تأمین مالی، بهخصوص تأمین مالی پروژهمحور و ویژگیهای آن و سازوکارهای مشارکت عمومی _ خصوصی (ppp) آشنا شدیم و در این قسمت به منابع مالی خواهیم پرداخت.
- منابع مالی
-
منابع مالی هر واحد اقتصادی از منابع داخلی و خارجی تشکیلشده، منابع داخلی شامل جریانهای نقدی حاصل از عملیات، وجوه حاصل از فروش داراییها و منابع خارجی شامل استقراض از بازارهای مالی و انتشار سهام هست. بنگاهها میتوانند منابع خود را از طریق انتشار سهام، افزایش سرمایه، انتشار اوراق مشارکت، گواهی سپرده و ... تأمین کنند.
- انواع منابع مالی
-
منابع مالی در کشور در سه حوزه بانک، بازار سرمایه و بیمه جمعآوری میشوند. این منابع بهطور مستقیم یا غیرمستقیم در قالب ابزارها و اشکال گوناگون در جهت تأمین مالی پروژههای شرکتها و سایر موارد استفاده میشود. بیمه معمولاً بهطور غیرمستقیم و از طریق بازار سرمایه و بانک منابع خود را در اختیار شرکتها قرار میدهد.
- بانک:
وجوه مردم در بانکها بهصورت سپردههای قرضالحسنه، جاری و مدتدار است. بانکها میتوانند در خصوص سپردههای مردم بهمنظور پرداخت تسهیلات به بنگاههای اقتصادی برنامهریزی نماید. لذا از طریق انعقاد قرارداد با صاحبان سپردهها، بهخصوص سپردههای مدتدار آنها را ترغیب مینماید که سپردههای خود را از بانک خارج نکنند. در شکل زیر مشاهده میکنید، بانکها بخش رسمی از نهادهای بازار پولی هستند.
- بازار سرمایه:
بازار سرمایه، بازاری برای خریدوفروش اوراق مالکیت و اوراق بدهی است. بازار سرمایه بین تأمینکنندگان سرمایه مثل سرمایهگذاران حقیقی (خرد) و سرمایهگذاران حقوقی و متقاضیان سرمایه مثل شرکتها، دولت یا اشخاص، کانالی ارتباطی ایجاد میکند. در این بازار با دو نوع سرمایهگذار مواجه هستیم:
- سرمایهگذار آگاه:
سرمایهگذار آگاه که دارای قدرت تجزیهوتحلیل صورتهای مالی و نسبتهای مالی شرکت است و میتواند با توجه به صورتهای مالی حسابرسی شده که بر اساس استانداردهای حسابداری تهیهشده است؛ ارزش جاری شرکت (تبدیل قیمتهای تاریخی به قیمت بازار) و جریان نقدی آتی (سودآوری شرکت) شرکت سرمایه پذیر را محاسبه نماید.
- سرمایهگذار ناآگاه:
سرمایهگذار ناآشنا به بازار سرمایه که میتواند از طریق صندوقهای سرمایهگذاری اقدام به سرمایهگذاری در بازار سرمایه نموده و ریسک سرمایهگذاری در بازار سرمایه را با سود مورد انتظار خود بهصورت معقولی کاهش دهد.
- صنعت بیمه:
با توجه با محدودیتهای قانونی، این صنعت نمیتواند تمامی وجوه دریافتی از بیمهگذاران را در اختیار سرمایه پذیر قرار دارد. در قسمت پرداخت بیمههای خودرو (شخص ثالث و بدنه) و درمانی تا حدودی مانند سپردههای قرضالحسنه و جاری بانکها است. در برخی دیگر از سرفصلها، مانند بیمه عمر مثل سپردههای مدتدار است و میتواند بخش قابلتوجهی از وجوه دریافتی را در اختیار سرمایه پذیر قرارداد. بهاینترتیب به حل قسمتی از مشکل تأمین مالی بنگاههای اقتصادی کمک کرده و زمینه سودآوری صنعت بیمه را فراهم مینماید.
- صنعت بیمه دو نقش عمده در نظام تأمین مالی بر عهده دارد:
- تجهیز و تخصیص منابع مالی
- مدیریت ریسک فرآیندهای تأمین مالی
منابع:
1- کتاب تأمین مالی پروژهای، فرهاد حاجی گل و همکاران
2- فصلنامه حسابدار رسمی، تأمین مالی، آقای بهرام غنی زاده و خانم زینب بارانی
3- مقاله روزنامه دنیای اقتصاد نوشته رضا کیانی
4- پایگاه خبری تحلیلی اقتصاد مقاومتی
5- روشهای تأمین مالی، دکتر سعید زرندی و مهندس سید سعید اکرم
گروه رستا - فرهاد حاجی گل