در ایام برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، اندیشگاه تدبیر فردا دو نشست گفتو شنود صمیمانه کافه آینده در غرفه پژوهشکده چشمانداز و آیندهپژوهی واقع شبستان راهرو 10 غرفه 10 برگزار نمود.
در نشست نخست با عنوان ضرورت آیندهپژوهی در دستیابی به توسعه پایدار، میزبان جناب آقای دکتر محمد پیرصوفی، دانش آموختهی دکترای سیاست جنگل از دانشگاه درسدن آلمان بودیم که در ادامه به بیان سرتیتری از عناوین مطرح شده پرداخته میشود:
• منشاء پیدایش نگاه توسعه پایدار در جهان، وجود نگاه آیندهنگرانه بوده است.
• عبارت پایداری از حوزه جنگل آغاز شده است و بعد از آن عبارت توسعه پایدار شکل گرفته است.
• سند سیاستهای کلی محیط زیست ایران در سال 1393 و در 15 بند تصویب گردید که دارای نقاط ضعف و کمبودهای بسیار است.
• از جمله این کمبودها میتوان به توجه نامتوازن به حوزههای آب، انرژی و پسماند؛ عدم اشاره به توسعه بومی و منطقهای، عدم پیشبینی سیستم ارزیابی و ارزشیابی و همچنین عدم وجود هیچگونه نشانه خاصی از ایرانی بودن این سند اشاره نمود.
• از جمله چالشهای توسعه پایدار در ایران نیز میتوان به عدم وجود سواد سیاستگذاری و عدم وجود نگاه آیندهنگری در تصمیمگیران این حوزه اشاره نمود.
• ویژگی اساسی آیندهپژوهی، همهجانبهنگر بودن است و مقوله توسعه پایدار نیز یک مقوله چندوجهی است. از این رو آیندهپژوهی میتواند پاسخ صحیحی به نیازهای توسعه پایدار داشته باشد.
• در آلمان برنامه ملی جنگل توسط آیندهپژوهان تدوین می گردد.
• در مورد چالش دوگانهی جامعه/فرهنگ و سیاستگذاری برای محیط زیست، در کوتاه مدت قطعاً چالش سیاستگذاری، چالش اصلی کشور است.
• ما در کشورمان بجای علت ها، معلولهای را نشانه میگیریم.
• برای سیاستگذاری باید به سه ضلع آن یعنی ساختار، فرایند و خود سیاست توجه نمود و فقدان هرکدام، سیاستگذاری را فلج میکند.
در نشست دوم با عنوان اندیشگاهها و نقش آنها در ساخت آینده کشور، میزبان جناب آقای مازیار عطاری، کاندیدای دکترای آیندهپژوهی از دانشگاه صنعتی امیرکبیر بودیم که در ادامه به بیان سرتیتری از عناوین مطرح شده پرداخته میشود:
• اندیشگاهها در سطح بزرگتر باید براب سیاستگذاری کشور آماده باشند
• کارکرد اندیشگاه، نقشآفرینی در حوزه سیاستگذاری و اتصال بین عرصه نظر و عمل است.
• اندیشگاه بیشتر از آنکه یک ساختار باشد یک کارکرد است. این کارکرد را یک پژوهشگاه یا یک موسسه یا یک مدرسه و یا حتی یک فرد هم میتواند داشته باشد. آن نهادی که حل مسئله می کند، یک اندیشگاه است.
• زادگاه ادبیات مدرن اندیشگاهی غرب است اما ما در سیستم های چندصدساله خودمان، مباحث اندیشگاهی را داشتهایم. مدارس خواجه نظام الملک یکی از همین نهادها بودهاند.
• در بیست سال آینده شاهد این خواهیم بود که همین هستههای اندیشهورزی که از سالها قبل کار خود را آغاز کردهاند و امروز شکل گرفتهاند در سطح جهانی نقشآفرینی خواهند نمود.
• در آمریکا بیش از 50 درصد اندیشگاهها در سطح محلی و مابقی در سطح ملی فعالیت میکنند.
• دولت در تمامی دنیا بصورت غیرمستقیم درگیر مدیریت اندیشگاهها می شود. در کشور ما باید بنیادهای بزرگ خیریهای شکل بگیرد تا به مدیریت و حمایت از اندیشگاهها بپردازد.
• مهمترین نقش اندیشگاههای کشور در 20 سال آینده، راهبری تاثیرگذاری جهانی انقلاب اسلامی خواهد بود.