به گزارش روابط عمومی بنیاد توسعه فردا هجدهمین نشست از سلسله نشست های کافه آینده با موضوعات "نقش مهاجران در آینده بازار کار ایران با توجه به چشمانداز تحولات جمعیتی" و "نقش مهاجران در توسعه تجارت آینده ایران" با حضور سید پیمان حقیقتطلب، مدیر پژوهشهای انجمن دیاران و امیرحسین چیتساز زاده ،پژوهشگر حوزه سیاستگذاری مهاجرت عصر روز دوشنبه 13ام دی ماه برگزار شد.
در این برنامه که به همت «بنیاد توسعه فردا»، «پژوهشکده چشمانداز و آیندهپژوهی»، «انجمن خیرین توسعه علم و فناوری ایرانیان» و با همکاری «خانه اندیشهورزان ایران» صورت گرفت به مهمترین دلایل ، فرصتها و تهدیدهای مهاجران به ویژه مهاجران افغانستانی و مطالبات آنها در فضای اجتماعی و اقتصادی ایران پرداخته شد.
در ابتدای این برنامه آقای مهرائی از پژوهشکده « بنیاد توسعه فردا » با طرح سوالات و موارد مد نظر آغاز کننده بحث بودند و در ادامه با توضیحات مهمانان و سوالات حضار پیرامون بحث مهاجرت به ایران، مشکلات مهاجرین و فرصتهای پیش رو برای ایران گفت وگو شد.
امیرحسین چیتساز زاده در آغاز بحث گفت: براساس آمارها 6/3 % جمعیت دنیا را مهاجران تشکیل میدهند اما از لحاظ ضریب جینی 9% از GDP جهان را تولید میکنند. مهاجران چگونه کمک میکنند تا تجارت افزایش پیدا کند؟ از دو مسیر محقق میشود اول مهاجران باعث میشوند هزینهی مبادله بین کشور مبدا و مقصد مهاجرت کاهش پیدا کند. مهاجران چون بازارها ، عرف کشش و قوانین کشور مبدا خود را میشناسند در نتیجه درگاه خیلی بهتری برای مبادلات هستند. نمونه این اتفاق مابین ایران و افغانستان است. ایران 25% بازار افغانستان را تا پیش از ورود طالبان بر عهده داشت و به ادعای مسئولین سازمان توسعه تجارت 30 تا 40% این تجارت از طریق همین مهاجران افغانستانی داخل ایران صورت میگرفت.
این پژوهشگر حوزه سیاستگذاری مهاجرت ادامه داد: ما به بررسی چند کشور که از ظرفیت مهاجران برای رونق بخشیدن به اقتصادهای محلی خود استفاده میکردند، پرداختیم . به عنوان نمونه در پژوهشها میگویند آن چیزی که باعث میشود چین بتواند مسیر توسعهی خود را برود یک نگاه اقتصادی و بازکردن درهای اقتصادی خود بر روی دنیای سرمایهداری است و دوم بحث استفاده از ظرفیت مهاجران چینی به خصوص در کشورهای حوزه آسیای شرقی میباشد.
سید پیمان حقیقتطلب در ادامه این نشست گفت: من در آغاز این بحث میخواهم از دریچه جمعیتی ورود کنم. ایران در چندسال آینده با بحث پیری جمعیت روبهرو خواهد شد. که این مشکل در خیلی از کشورها پیش از ایران رخ داده است برای رفع این مشکل سیاستهای اتخاذ شدهی کشورها دارای طیف متفاوتی است. به عنوان مثال کشور آلمان مهاجرپذیر شد و کشور ژاپن سیاستهای سبک زندگی و نرخ بازنشستگی را تغییر داد.
وی ادامه داد: در بحث مهاجرپذیری ایران خیلی از مخالفان نرخ بالای بیکاری را مطرح میکنند ولی مسئله ما این است که نرخ بیکاری ما در تحصیلکردههای دانشگاهی زیاد است و دوتا رده سنی است که ما در آنها کمبود نیروی کار داریم یکی ردههای شغلی خیلی ماهر و تخصصی و دیگری نیروهای سطح پایین کاری . در آینده ما با پیری جمعیت، در ردههای میانی کار هم دچار کمبود نیرو میشویم. برای رفع این مشکل ما چه چارهای میتوانیم بیندیشیم؟آیا میتوانیم مانند ژاپن عمل کنیم یا مانند آلمان مهاجرپذیر باشیم؟ تلاشهایی مانند فرزندآوری بهتنهایی در هیچ کجا موفق نبوده است و این درحالتی است که به دلیل موقعیت جغرافیایی ما و همسایگی ایران با کشورهایی نظیر افغانستان و عراق ما همیشه با جمعیت میلیونی مهاجران روبهرو بودهایم و ایران همیشه جزو 20 کشور مهاجرپذیر دنیا بوده است.
استفاده از ظرفیت مهاجران و توجه به ماده 1313 قانون مدنی کشور میتوان به دستاوردهای مهمی برای رفع مشکلات منتهی شود.
در انتهای نشست و در جمعبندی صحبتهای مطرح شده امیرحسین چیتساز زاده گفت:
ظرفیتی در تاریخ اسلام وجود دارد که هجرت در آن مبدا تاریخی است و مهاجرت در آن عملی پسندیده و ستایش شده میباشد. بحث مهاجرت و تغییر رویکرد 40 ساله ما باید در سطوح نخبگانی مطرح و پایهریزی شود و سپس به مردم برسد.
لازم به ذکر است این سلسله نشستها به پیشنهاد اندیشگاههای کشور در رابطه با کلان مسائل و موضوعات دارای الویت در بستر کافه آینده برگزار میشود و تلاش میگردد باب گفت و گویی از جانب اندیشمندان و متفکران در بارۀ مسائل روز جامعه با مردم باز شود.