پرسش سوم: براي چه نوع دولت الکترونيک آمادگي داريم؟
تحقق و استقرار دولت الکترونیک نیازمند آمادگی‌هایی است. عوامل تعيين کننده در ميزان آمادگي به اين شرح است:
1- اراده سياسي
اراده سياسي كه «رهبري الكترونيك» ناميده مي شود، پيشنيازي براي تمام اهداف دولت الكترونيك است. به این عامل در پرسش چهارم (آيا اراده سياسي کافي براي رهبري دولت الکترونيک وجود دارد؟) خواهیم پرداخت.
2- سياستهاي اطلاعاتي
در تحقق و استقرار دولت الکترونیک، ميزان تمايل دولت در به اشتراك گذاردن اطلاعات، بسیار تعیین کننده است. تکلیف این موضوع را «سیاست اطلاعاتی دولت» تعیین می‌کند.
سیاست اطلاعاتی دولت در دو سطح قابل تعریف است:
- اشتراک گذاری اطلاعات بين دولت و مردم
- اشتراک گذاری اطلاعات در ميان اجزاي دولت و لايه هاي مختلف آن
اشتراک گذاری اطلاعات باید به صورت هدفمند و سودمند و روزآمد باشد. دولت باید برای خودش معلوم کند که چه اطلاعاتی، با چه جزئیاتی، برای چه کسی و چگونه به اشتراک گذاشته بشود.
3- زيرساختهاي مخابراتي
پیاده سازی دولت الکترونیک نیازمند ابزارهای فناورانه است. هرچه زیرساختهای مخابراتی فراهم‌تر باشند، تحقق دولت الکترونیک (البته در چهارچوب اراده سیاسی رهبران و سیاستهای اطلاعاتی دولت) میسر خواهد بود.
4- ارتباطات کنوني و ميزان استفاده رايج از ICT
استقرار دولت الکترونیک به عادتهای کاربری نیز بستگی دارد. طبیعتاً هرچه استفاده از فناوری‌های مخابراتی و اطلاعاتی در جامعه عمومیت داشته باشد، پیاده سازی دولت الکترونیک آسان‌تر خواهد بود. بررسی اين عامل کمک خواهد کرد تا تلاشهای جديد برمبنای فرآيندهای موفقی که درگذشته اجرا شده اند، پی ريزی شوند.
5- منابع بودجه اي موجود و مورد نياز
مانند هر برنامه توسعه‌ای، پیاده سازی دولت الکترونیک هم نیازمند منابع مالی است. ممکن است منابع موجود برای طرح کافی نباشد. ممکن است منابع مورد نیاز به سهولت قابل تأمین نباشد.
6- فضاي تجارت الکترونيک
دولت الکترونیک نیازمند چهارچوبهای قانونی و امنيت اطلاعاتی است. به عنوان مثال اگر قوانین کشور امضا و قراردادهاي الکترونيک را به رسميت نشناسند بخشی از فرآیندهای تجارت الکترونیک نامعتبر خواهند بود؛ اگر حفاظت از اطلاعات و حریم خصوصی افراد مورد حمایت قوانین نباشد، دولت الکترونیک بین مردم پذیرش نخواهد داشت.
7- ظرفيتهاي نيروي انساني دولت و آمادگي کارمندان براي تغييرات
برای تحقق دولت الکترونیک، کارکنان دولت باید از دانش و بینش و مهارت‌های تازه‌ای برخوردار بشوند. علاوه بر آن، دولت الکترونیک الگوی کاری متفاوتی را اقتضا می‌کند. نه تنها مکاتبات از حالت کاغذی خارج می شوند بلکه الگوهای مکاتبه و پاسخگویی و پیگیری مکاتبات نیز تغییر می‌کنند. دبیرخانه و بایگانی معنای دیگری خواهد یافت و نقش تازه‌ای ایفا خواهد کرد که مهم‌ترین آنها به گردش در آوردن اطلاعات است. جلسات کارشناسی نیز به شیوه مرسوم نخواهد ماند؛ چون بخش مهمی از تبادل نظرات کارشناسی هم از طریق اظهار نظر روی فایلها انجام پذیر است. بنابراین فرهنگ و عادات کارکنان دولت نیز باید برای تغییرات ناشی از دولت الکترونیک آماده شود.
