نقش سازمان‌های مردم‌نهاد در مقابله با بحران

  

 

 ساعات آغازین اولین روز سال نو است. سفره هفت‌سین و احساسات شاد و تبریکات صمیمانه که موبایلی زنگ می‌خورد. حتماً تماس دیگری است برای تبریک سال نو، اما این‌بار خبری از تعارفات طولانی و شادباش نیست. صدای مضطرب نگهبان انبار از آن‌سوی خط شنیده می‌شود که خبر از بارندگی سیل‌آسا و آب‌گرفتگی انبارها می‌دهد.


دیگر فرصتی برای عیدی دادن و عیدی گرفتن نیست. پای سرمایه هنگفتی در میان است. انبارهای پر از لوازم‌خانگی، دارو، لوازم بهداشتی و محصولات زراعی باید سریعاً تخلیه شود و کالاهای آن به انبار مطمئن دیگری در نزدیک‌ترین منطقه امن هم‌جوار منتقل شود. علاوه بر این، به چندین تریلی و راننده آن‌ها هم نیاز است، آن‌هم در این روز اول عید .... خط‌های تلفن و موبایل بکار می‌افتد، تماس با دوست و آشنا و همکار. اما انبار خالی که به این راحتی‌ها پیدا نمی‌شود. ناگهان راه‌حلی به ذهن می‌رسد. سازمان‌های مردم‌نهاد مرتبط با صنعت و معدن، آن‌ها با شبکه بزرگی از اصناف در ارتباط‌اند.


ارتباطات از همه طرف شروع می‌شود. انبار خالی صنعت‌غذائی به‌داد لوازم‌خانگی می‌رسد، فضای گسترده شرکت لوازم بهداشتی محل دپوی خوراک دام و طیور می‌شود، ماشین یخچال‌دار شرکت لبنی، دارو را جابجا می‌کند. از سوی دیگر داغ‌ترین فهرست مایحتاج اولیه مردم از راه می‌رسد: به‌جز غذای آماده، شیرخشک و پوشک بچه و پتو، گاه برخی اقلام خاص مثل قایق و تلمبه هم موردنیاز است که هزینه آن در کوتاه‌ترین زمان از کمک‌های دوروبری‌ها جمع می‌شود و به‌دلیل وجود ارتباطات با شرکت‌های تولیدی و در اختیار داشتن امکان حمل‌ونقل، سریعاً تهیه و به مناطق سیل‌زده ارسال می‌شود.


هنوز مسئولانِ بحران و صاحبانِ رسانه‌ و مردمِ عادی در حال دیده‌بوسی سال نو هستند که میلیاردها تومان سرمایه از هجوم سیل نجات داده شده و کمک‌های زیادی در اختیار مردم سیل‌زده قرار گرفته است.

 

******************************

  این داستان واقعی سیل نوروز 98 گرگان به نقل از قائم‌مقام دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران است. در آن ساعات اولیه که هیچ‌کس جز مردم محلی هنوز از وسعت فاجعه خبردار نیستند و حجم عظیمی از سرمایه‌های کشور درخطر است، سازمان‌های مردم‌نهاد غیر مرتبط با بحران به دلیل داشتن ارتباطات گسترده مویرگی، ساختار چابک و دسترسی به امکانات و تجهیزات عملیاتی با سرعت زیاد وارد عمل می‌شوند و کارایی خود را نشان می‌دهند. سازمان‌هایی که شاید نقش‌آفرینی آن‌ها در بحث مدیریت بحران کمتر مدنظر قرار می‌گیرد، حال‌آنکه می‌توانند با داشتن انگیزه‌های ترکیبی، انگیزه اقتصادی-انسان‌دوستی، بخش عظیمی از نیازهای منطقه را در زمان بحران، در کنار سایر نیروهای امدادی رسمی کشور و حتی پیشاپیش آن‌ها، پاسخگو باشند.

 

اندیشگاه عمران‌بان - مهدا مرتضوی زنجانی