✅ آبله میمون: کرونایی دیگر؟
از 14 اردیبهشت که یک مورد مشکوک به آبله میمون (monkeypox) در بریتانیا مشاهده شد تا 8 خرداد 1401 تعداد 568 مبتلا در 34 کشور از قاره‌های گوناگون (از جمله کشورهای ایرلند شمالی، ایرلند جنوبی، ولز، انگلستان، پرتغال، اسپانیا، سوئد و فنلاند، کانادا، ایالات متحده، استرالیا و کشورهایی در خاور میانه و افریقا) گزارش شده است. از این عده 31 نفر در بیمارستان بستری گشته و هنوز موردی از مرگ در اثر این بیماری گزارش نشده است. بیماری آبله میمون بیماری نوپدید و ناشناخته‌ای نیست. طبق نظر متخصصان بیماری‌های واگیردار، آسیب و سرایت آن نیز مانند کرونا نیست. بیماری آبله که طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت در سال 1980 ریشه کن شده، به مراتب از آبله میمون خطرناک‌تر است. واکسن آبله تا حدود 85 درصد در برابر این بیماری ایمنی ایجاد می‌کند. مجموعاً با مقایسه قدرت آسیب‌رسانی و الگوی سرایت، گمان نمی‌رود دردسر عظیمی مانند کرونا در راه باشد. با این حال، نکات دیگری در خصوص حواشی و تبعات این بیماری، آن را در خور تأمل می‌سازند که جامعه و تصمیم گیران باید برای ورود به چنین فضایی آمادگی داشته باشند:
- آبله میمون تا کنون در مناطقی محدود در قاره افریقا وجود داشته و به اصطلاح یک بیماری بومی (endemic) بوده است. اینک گسترش آن به قاره‌های دیگر تا حدودی غیر عادی به نظر می‌رسد. از حدود سه ماه قبل نیز مواردی از ابتلا به بیماری هپاتیت با علت ناشناخته گزارش شده که این هم قدری شک برانگیز است.
- طی ماه‌های آینده، خواه ناخواه اطلاعات وسیعی در مورد آبله میمون منتشر خواهد شد. به طور کلی انبوه اطلاعات درست و نادرست درباره یک مشکل، دستیابی به راه حل را دشوار می سازد. انتشار اطلاعات مخدوش و شایعات، مانع از موفقیت راهکارهای موثر گشته، سردرگمی و عدم اطمینان در جامعه ایجاد می‌کند.
- اگرچه خطر بروز یک پاندمی در اثر آبله میمون چندان محتمل نیست، اما انتشار حجم عظیمی از اخبار و مصاحبه‌ها و اظهار نظرات و هشدارهای مبالغه آمیز درباره این بیماری، ظرفیت ایجاد وحشت و نگرانی در جامعه را به طور جدی دارد.
- طی ماه‌های آینده محتمل است کشورها برای مقابله با آبله میمون به واکسیناسیون آبله روی بیاورند.
- احتکار واکسن آبله توسط برخی کشورها و شرکتهای بین المللی در ماه‌های آینده محتمل خواهد بود.
- سودجویی‌ها، شیادی‌ها و سوداگری‌هایی در سطح بین المللی با هدف فروش واکسن آبله محتمل خواهد بود.
- مدعیان ساخت یا عرضه محصولاتی چون واکسن مخصوص آبله میمون، داروی مخصوص آبله میمون و یا سایر محصولات دارویی، غذایی، شیمیایی و مانند آنها) از گسترش وحشت و اضطراب و انتشار انبوه اخبار درست و نادرست سود خواهند جست.
- رویداد جام جهانی فوتبال از 30 آبان ماه تا 27 آذر سال جاری در کشور قطر برگزار خواهد شد، کشوری که نزدیک ماست؛ هموطنانی برای تماشای مسابقات به آنجا سفر خواهند کرد. رویداد جام جهانی فوتبال، شامل اختلاط مردمانی از سراسر دنیا به مدت یک ماه خواهد بود که ظرفیت ویژه‌ای برای گسترش این بیماری دارد و شایان تأمل آن که این رویداد در مجاورت مرزهای ایران برگزار خواهد شد. چه بسا هموطنانی برای صرفه جویی در هزینه‌ها در شهرهای واقع در استانهای جنوبی ساکن شوند تا برای تماشای مسابقاتی که بلیت آن را تهیه کرده‌اند به قطر پرواز کنند و در سایر ایام در یکی از شهرهای جنوبی ساکن شوند. می‌توان تصور کرد مسافرانی از کشورهای دیگر (خصوصاً همسایگانی چون عراق، و سایر کشورهای همسایه) نیز با همین انگیزه در ایام مسابقات جام جهانی فوتبال راهی استانهای جنوبی کشورمان شوند. ممکن است شهرهای جنوبی کشورمان میزبان مسافرانی با سطح بهداشت ضعیف باشد. در صورت غفلت و عدم اتخاذ تدابیر لازم، ممکن است حجم قابل توجهی از شهروندان ایران به این ویروس آلوده شوند و به همین سادگی ایران به یکی از کشورهای کانونی آبله میمون تبدیل شود.
- ورود این آلودگی به داخل مرزهای کشورمان هرچند منجر به یک همه گیری هولناک نشود، می‌تواند روند مقابله با کرونا را مختل و دچار تضعیف کند و احتمال وقوع موج دیگری از کرونا را تقویت نماید.
جمعبندی
هرچند به نظر نمی رسد آبله میمون رخداد زیستی مرگباری باشد اما در صورت غفلت می‌تواند هزینه‌ساز گردد، بحرانی از قبیل سردرگمی و تشویش روانی برای جامعه به بار بیاورد، روند مقابله با کرونا را نیز دچار چالش نماید و ثمرات تلاشهایی که برای مهار بیماری کووید 19 انجام شده بر باد دهد.
آمادگی برای مواجهه با این بیماری از هم اینک برای کشور ضرورت دارد. مقطع زمانی منتهی به برگزاری جام جهانی فوتبال و پس از آن (مشخصاً ابتدای آبان تا پایان دی ماه 1401) مقطع زمانی مهمی است که از هم‌اینک باید برای آن آمادگی ویژه ایجاد نمود.
